Tai nạn bỏng là tai nạn thường gặp trong đời sống sinh hoạt và lao động. Bỏng những gây ảnh hưởng tổn hại tới sức khỏe trước mắt mà còn để lại những hậu quả lâu dài. Tuy nhiên, việc sơ cứu ban đầu của người bệnh, gia đình người bệnh còn hạn chế dẫn đến những khó khăn trong việc điều trị và chăm sóc sau này. Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu về nguyên nhân gây bỏng và cách sơ cứu vết bỏng để tránh lặp lại các hạn chế đó nhé!
Nội dung tóm tắt
Nguyên nhân gây ra vết bỏng
Đọc thêm: ngộ độc cấp tính là gì
Bỏng là tai nạn thường gặp trong sinh hoạt hàng ngày do các nguyên nhân chính như sau:
- Bỏng do nhiệt: bao gồm nhiệt khô và nhiệt ướt. Bỏng do nhiệt khô xuất phát từ: bô xe máy, bàn là, cháy nổ bình ga, hỏa hoạn… Bỏng do nhiệt ướt có nguyên nhân từ: nước sôi, canh sôi, hơi nước nóng…
- Bỏng điện: điện sinh hoạt, điện công nghiệp.
- Bỏng hoá chất: bỏng do acid, vôi tôi, kiềm mạnh hoặc iod, phospho dùng trong công nghiệp.
- Bỏng do tia bức xạ: mặt trời, tia laser…; tia hồng ngoại, tử ngoại, tia X (tia Rơnghen); tia phóng xạ (gama, bêta).
Bỏng có thể làm thay đổi cấu trúc, rối loạn chức năng vùng bị tổn thương, nghiêm trọng hơn có thể gây tử vong hoặc tàn phế suốt đời cho nạn nhân.
Cách sơ cứu vết bỏng
Bỏng nước sôi
Xem thêm về: cách sơ cứu bỏng do axit
Nhanh chóng ngâm vùng bị bỏng vào chậu nước nguội sạch hoặc đưa vùng bỏng vào dưới vòi nước và xả nước cho vòi chảy nhẹ nhàng trong khoảng 15-20 phút. Việc này sẽ giúp vết bỏng được dịu bớt đau rát, giảm sưng, giảm độ sâu của vết bỏng. Ngoài ra còn làm sạch vùng bị bỏng và tránh các viêm nhiễm.
+ Dùng gạc vô khuẩn hoặc miếng vải sạch băng vùng bị bỏng lại, tránh bụi bẩn vào vết bỏng.
+ Nếu vết bỏng nhẹ và diện tích da bị bỏng nhỏ thì sau một thời gian chăm sóc tại nhà da vùng bỏng có thể tự liền lại. Tuy nhiên nếu vết bỏng ở diện tích rộng, nặng hơn thì sau khi sơ cứu cần nhanh chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để điều trị kịp thời.
Bỏng do lửa cháy
Trước tiên cần dùng cát, nước, áo khoác, chăn hoặc vải bọc kín… để dập tắt lửa cháy.
+ Xé bỏ phần áo quần đang cháy âm ỉ.
+ Nhanh chóng để vùng bị bỏng ngâm vào chậu nước nguội sạch hoặc đưa vùng bỏng vào dưới vòi nước và xả nước cho vòi chảy nhẹ nhàng trong khoảng 15-20 phút.
+ Dùng gạc vô khuẩn hoặc miếng vải sạch băng vùng bị bỏng.
+ Trong trường hợp vết bỏng nhẹ, diện tích bỏng ít thì có thể chăm sóc tại nhà. Nếu vết bỏng nặng, diệc tích bỏng lớn thì cần đến cơ sở y tế khám và điều trị.
Bỏng điện
Ðiện giật hoặc sét đánh có thể gây bỏng rất sâu. Ngoài ra, một số bệnh nhân bị bỏng điện thì cơ thể cũng bị ngừng tim do dòng diện đánh vào tim. Chính vì thế, phải tiến hành cấp cứu ngừng tim ngay nếu nạn nhân bị ngừng tim rồi mới sơ cứu vết bỏng sau. Tuy nhiên, lưu ý trước khi tiến hành sơ cứu bạn cần phải:
+ Ngắt điện, nếu không thể ngắt điện được thì phải gỡ nạn nhân ra khỏi sự tiếp xúc với điện (phải dùng vật cách điện: cao su, gậy gỗ khô để gỡ hoặc kéo nạn nhân).
+ Sau khi tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện, phải để nạn nhân nằm ngay tại chỗ trên một nền cứng, ấn ngực và hô hấp nhân tạo. Khi nào tim đập lại mới đưa đi cấp cứu.
Bỏng hóa chất
+ Phải tháo bỏ ngay quần áo bị dính hóa chất. Khi tháo phải lưu ý không dùng tay trần.
+ Rửa liên tục vết thương bằng nước càng nhiều càng tốt, nếu không các tổ chức ở vùng bỏng sẽ bị hoại tử hoàn toàn.
+ Nếu xác định được nguyên nhân gây bỏng là do acid thì rửa vết bỏng bằng nước có pha bicarbonat như: nước xà phòng, nước vôi nhì 5%, dung dịch Natri bicacbonat 10-20%,…có thể dùng kem đánh răng, bột phấn viết, bột hydroxyt magie rắc hoặc xoa trên tổn thương bỏng.
+ Nếu bỏng là do kiềm thì trung hòa bằng axit axetic 6%, dung dịch amoniclorua (NH4Cl) 5%, axit boric; nếu không có dung dịch trên dùng nước chanh, nước dấm, nước đường 20%.
+ Nếu vết bỏng chảy nhiều máu thì phải xử trí như một vết thương chảy máu.
+ Chuyển ngay nạn nhân tới cơ sở điều trị.
Trên đây là toàn bộ thông tin về nguyên nhân gây bỏng và cách sơ cứu vết bỏng. Sơ cứu vết thương bỏng không khó, tuy nhiên nếu sơ cứu không đúng cách sẽ làm cho vết bỏng trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của nạn nhân. Chính vì thế, bạn cần trang bị những kiến thức về cách sơ cứu vết thương bỏng cho bệnh nhân hiệu quả để có cách xử trí hợp lí và đúng đắn tùy theo nguyên nhân và mức độ bị bỏng nhé!