Trong những năm gần đây, ở nước ta đã liên tiếp xẩy ra khá nhiều các trường hợp tử vong đáng tiếc do bị chó dại cắn. Chúng ta biết rằng, bệnh dại ở người tới thời điểm hiện tại vẫn là… vô phương cứu chữa, vậy bị chó cắn không chích ngừa có sao không. Cùng tìm hiểu ngay bài viết dưới đây nhé.
Nội dung tóm tắt
Bị chó dại cắn không chích ngừa có sao không?
Bệnh dại không lây từ người này sang người khác mà thường lây lan qua vết cắn từ động vật bị nhiễm bệnh. Nó cũng có thể lây lan nếu nước bọt của động vật mắc dại tiếp xúc trực tiếp với mắt, mũi, miệng hoặc vết thương hở của người (như vết xước hoặc vết trầy xước). 96% các trường hợp gây bệnh dại ở người tại Việt Nam là do chó cắn, ngoài ra có một số báo cáo về bệnh dại ở người là do vết cắn của mèo, cầy, chó rừng, cáo, chó sói và các loại động vật ăn thịt khác.
Tìm hiểu thêm: bị chó cắn chích ngừa ở đâu
Sau khi người bị động vật dại cắn, thời gian ủ bệnh từ 2 tuần đến 1 hoặc 2 năm (trung bình khoảng 2 tháng). Thời gian ủ bệnh phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách xa gần từ vết thương đến não bộ. Vết thương nặng, càng gần các đầu mút thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh càng ngắn. Ngược lại, nếu vết thương nhẹ, xa thần kinh trung ương, “đoạn đường” di chuyển của virus lên đến não và thời gian ủ bệnh sẽ dài hơn.
Ngay khi bị nhiễm virus, triệu chứng đầu tiên của người bệnh là đau đầu, sốt, mệt mỏi, cảm giác tê và đau ngay tại vết thương. Khi virus xâm nhập sâu vào não bộ (thể viêm màng não), người bệnh bắt đầu có biểu hiện mất ngủ, sợ ánh sáng, sợ tiếng động, sợ gió, vã mồ hôi, mắt long sòng sọc, tăng tiết nước bọt, hạ huyết áp. Bệnh tiến triển tăng đến mức người bệnh không thể uống nước, không nuốt được, ăn uống trở nên cực kỳ khó khăn. Ở thể này, người bệnh sẽ chết chỉ sau 1 tuần kể từ ngày phát bệnh. Thể bại liệt ít gặp hơn, thể này khiến người bệnh tê liệt toàn bộ cơ thể, rối loạn tiểu tiện, đại tiện, liệt tay, chân. Người bệnh sẽ tử vong ngay nếu liệt lan đến cơ hô hấp.
nếu không may bị chó, mèo hoặc động vật hoang dã cắn, cần phải rửa vết thương ngay với xà phòng và xả dưới với nước sạch chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút. Nếu không có xà phòng, có thể rửa ngay vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục 15 phút. Đây là biện pháp sơ cứu hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại.
Sau đó tiếp tục rửa kỹ vết thương với cồn 70% hoặc cồn iod. Điều này giúp giảm và tiêu diệt bớt lượng virus dại bị lây nhiễm qua vết cắn. Lưu ý tránh làm tổn thương rộng hơn, không gây dập nát vết thương, cũng không khâu kín ngay vết thương. Nếu bắt buộc phải khâu thì nên trì hoãn vết khâu trong vài giờ đến 3 ngày, nhằm hạn chế sự xâm nhập của virus dại vào cơ thể.
Bệnh dại hoàn toàn có thể ngăn ngừa được nếu người bị động vật nghi dại cắn được tiêm phòng vắc xin đúng và đầy đủ. Những trường hợp chủ quan không tiêm ngừa cũng như theo dõi động vật sau khi cắn có nguy cơ cao sẽ phát dại.
“Khi bị động vật nghi dại cắn, người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn và tiêm vắc xin ngừa dại. Tuyệt đối không chữa bằng thuốc nam hay các biện pháp được đồn đại trong dân gian như: bôi dầu gió, dầu hỏa, dầu xanh, đắp ớt hiểm, đất sét, tỏi, củ kiệu, lấy nọc bằng dao liếc. Những biện pháp này không những không mang lại hiệu quả mà còn làm mắc thêm các bệnh nhiễm trùng khác do làm bẩn vết thương”.
Bị chó đã chích ngừa cắn có sao không?
Một số người có quan điểm khi bị chó đã tiêm phòng dại cắn thì không có khả năng mắc bệnh dại. Đây là quan điểm sai lầm, có thể dẫn đến những trường hợp tử vong không đáng có. Vì thế, những người bị chó đã tiêm phòng dại cắn cần được xử trí tương tự và theo dõi tình trạng chó sau đó như những người bị chó chưa tiêm phòng hoặc không rõ lịch sử tiêm phòng.
Xem thêm: bị chó cắn tiêm mấy mũi
Ngay sau khi bị chó đã tiêm phòng dại cắn, người bệnh cần xử lý vết thương sau khi bị chó dại cắn tuân theo các nguyên tắc sau:
- Rửa sạch vết thương bằng nước xà phòng trong ít nhất 15 phút là biện pháp được khuyến cáo hàng đầu trong sơ cứu vết thương sau khi bị chó cắn. Ngoài ra, nước sạch, các dung dịch sát khuẩn thông thường như cồn i ốt, rượu cũng được dùng để làm sạch vết cắn, vết cào. Virus dại rất nhạy cảm và dễ bị bất hoạt bởi các dung dịch kể trên. Sơ cứu tốt vết thương khi bị chó cắn làm giảm tải lượng vi rút dại tại chỗ, từ đó giảm thiểu số lượng virus dại xâm nhập vào cơ thể nạn nhân.
- Lấy hết dị vật có trong vết thương do động vật cắn.
- Hạn chế làm dập nát các tổ chức phần mềm xung quanh vết thương và tránh làm lan rộng vết thương.
- Tránh khâu kín vết thương khi không cần thiết. Trong trường hợp vết thương quá phức tạp, nên khâu mũi rời, ngắt quãng.
- Đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng.
- Những vết thương gần hệ thần kinh trung ương như vùng đầu mặt cổ, và các khu vực giàu các sợi thần kinh như cơ quan sinh dục ngoài là những trường hợp có nguy cơ rất cao, cần tuân thủ nghiêm ngặt các bước xử trí vết thương kể trên.
- Theo dõi động vật tấn công bạn để phát hiện các dấu hiệu bất thường như trở nên điên cuồng, kích động, chảy nước dãi lòng thòng, liệt cơ hàm, không sủa được, chỉ gầm gừ.
Tóm lại, các bước xử trí ban đầu dành cho những người bị chó đã tiêm phòng dại cắn phải được thực hiện đầy đủ, hoàn toàn tương tự với những trường hợp khác.